Reis på festival!

Seksualisert vold er eit samfunnsproblem. Festivalar er det ikkje. På NRK radio og nett 21. julikjem kriminolog Ragnhild Bjørnebekk med heilt uhyrlige påstander om "festivalar som ein arena for overgrep" med "seksualisert innhald frå scena", illustrert med eit foto av Malakoff Rockfestival.

Ut frå all mi røynsle er biletet kriminolog Bjørnebekk dreg opp ein så grov skivebom som det kan bli - og fell under eit kvart minstemål for vitskapleg metodebruk. Mi oppmoding til ungdom over heile landet er den stikk motsette av Bjørnebekk si: Reis på festival! 

Foto: Malakoff Rockfestival/Jeanette Løvoll

"Festivalar har blitt en arena der det skjer overgrep", seier Bjørnebekk i intervju til NRK - og meiner tradisjonen frå hippietida og Woodstock (!) endå sit i hovudet på ein del av festivalpublikummet i Noreg i 2015. Ho slår også fast at "seksualiserte innhold fra scenen bidrar til å trigge overgrep", og syner til at ein festival i Tønsberg synte pornografi frå ein sceneskjerm under ein av konsertane.

Kva samanhengen mellom denne videoframsyninga i Tønsberg og episodar på andre festivalar andre stader i Noreg på same tid skal vere veit eg ikkje - men det er mulig kriminologien sit på kvantemekanisk innsikt som eg med mi oppseding i hypotetisk-deduktiv metode ikkje kjenner til.

Uansett: Eg er så heldig å få vere både ordførar i vertskommunen for og ein av nær tusen frivillige til ein av festivalane som er omtalt i artikkelen, Malakoff Rockfestival på Nordfjordeid.

Det eg har sett og opplevd der, er tusenvis av ungdom frå heile landet som samlast og har det kjekt i lag - som nyt musikk, sommar og ferie - i ei atmosfære prega av at folk har respekt for kvarandre, bryr seg om kvarandre og tar vare på kvarandre.

Tenk på det: Malakoff Rockfestival har dei siste tre åra hatt over 20.000 besøkande kvart år - dei fleste ungdom. 5.000 av ungdommane har i år løyst billett til Noregs største festivalcamp for ungdom med nær 1.000 teltplassar. Ungdommane får skryt frå alle hald: Frå festivalleiing, politi, innleigde vakter og dei mange hundre frivillige som har jobba i området. Talet på ordensforstyrringar har år etter år vore minimalt - faktisk mindre enn i ei vanleg "festhelg" på ein tilfeldig tettstad i Noreg, trass i at tusenvis av ungdommar er samla, mange langt vekk heimanfrå.

Ei viktig årsak er eit godt planlagt og gjennomført tryggleiksopplegg for festivalen i tett samarbeid mellom festivalleiing og lokalt politi, med nødvendige ekstra ressursar på plass både av politi, innleigde vakter og nær 900 frivillige - mange som ordensvakter.

Eg fekk også - som ein rimeleg musikkinteressert festivalgjengar - med meg mange av dei over 20 konsertane på festivalen. Ikkje ein einaste av dei hadde antydning til "seksualisert innhald frå scena" - med eit lite atterhald om kva definisjon ein kriminolog måtte legge i omgrepet. Det eg såg, var kanongod musikk av dedikerte musikarar i alle sjangrar av rock. Gledeleg nok også med fleire kvinnelege artistar og bandmedlemmer enn tidlegare - flotte og hardstlåande førebilete som unge jenter har godt av å sjå og oppleve.

Dette biletet er neppe unikt for Malakoff Rockfestival. Festivalarrangørar over heile Noreg gjer alt som står i deira makt for å skape gode og trygge opplevingar for ungdom som har festivalhelga som sommarens store høgdepunkt - og lukkast med dette.

At det førekjem "seksualisert innhold fra scenen" kan sikkert skje - men samanhengen mellom dette og uønskte episodar med seksualisert vald framstår for meg i beste fall som spuriøs. Eg har ikkje vore på Vikedal Roots Festival, ein av dei andre festivalane omtalt i artikkelen. Men at ein festival med artistar som Kvelertak, Bertine Zetiltz, Violet Road, Jonas Fjeld Band og Dublin Legends øvst på plakaten skal skape ein massesuggesjon frå scena til å sprengje akseptable seksuelle grenser, framstår som relativt lite sannsynleg. I alle fall for ein som er lite bevandra i kriminologi.

Det er ingen tvil om at seksualisert vald er eit samfunnsproblem som må takast på største alvor. Det er heller ingen tvil om at kombinasjonen alkohol, ungdom og fest alltid og til alle tider vil ha sprengstoff i seg - og at det er trong for å gi krystallklar beskjed til gutar og menn i alle aldrar om at jenter eig sin eigen kropp, at eit kvart forsøk på å presse den grensa er uakseptabelt og at den seksuelle lågalderen er absolutt.

Det er likevel ein skivebom av dimensjonar å blinke ut festivalar som den store, stygge ulven, slik Bjørnebekk medverkar til. Eg ville - i 2015 som då eg sjølv var 17 i 1989 - vore meir uroa for å sende ungdommane på heime åleine-fest, "bygdefest" eller å reke rundt i eit tilfeldig bysentrum enn å sende dei på Malakoff eller andre av dei mange flotte festivalane rundt om i landet.

Mi oppmoding til ungdom over heile landet er den stikk motsette av Bjørnebekk si: Reis på festival! Få gode minne for livet, nye venner og nyt sommaren i nokre av dei tryggaste rammene som kan tenkast for ungdom som skal utforske verda, musikken - og kanskje også den fyrste kjærleiken.  

Foto: Malakoff Rockfestival/Jeanette Løvoll