Fjord1: På tide å opne opp

Måndag 23. november vart Noregs største ferjereiarlag, Fjord1 med hovudkontor i Florø,  omgjort til eit datterselskap i Torghatten-konsernet. Vedtaket vart gjort med 16 mot 15 røyster i Fylkestinget i Sogn og Fjordane (Venstre var i mindretalet på 15), etter den merkelegaste og mest lukka avgjerdsprosessen eg har vore borte i som politikar.

I dagane etter 16-15 vedtaket har stormen verkeleg tatt laus. Styret og leiinga i Fjord1 gått av i protest. Finans- og næringslivsekspertisen på Vestlandet har i samla flokk stilt seg uforståande. Folk flest forstår ingenting av kva som har skjedd.

No er det på tide å opne opp. Alle fakta må på bordet. All hemmelegstempla informasjon må kome fram. Så får vi ut frå det som då kjem fram, finne ut om det å selje ut eitt av dei viktigaste selskapa i det grøne skiftet på Vestlandet til den største konkurrenten var ein genistrek - eller som eg og Venstre trur: Ein strategisk tabbe av dimensjonar for Sogn og Fjordane og Vestlandet.

På tide å ta staten tilbake!

Eid og Nordfjord er for tida inne i ei særs positiv utvikling. Folketalet veks. Talet på nye foretak veks, og store nye næringsetableringar er på veg. Næringslivet i regionen skyt fart som aldri før - bedrifter med ein regional, nasjonal og internasjonal marknad. Det grøne skiftet vil framskynde veksten i vårt relativt olje-uavhengige næringsliv endå meir.

Berre éin ting manglar no for at vi skal knuse dei seigliva mytene om at det er "umulig" å snu flyttestraumen inn mot dei største byane: At staten blir ein medspelar, ikkje ein motspelar. 

Det er på tide å ta staten tilbake. 

Helsingstale til opning av Eid Elektro sitt nybygg 29. august 2015

Laurdag 29. august opna Næringsminister Monica Mæland nybygget til bedrifta Eid Elektro i Øyane på Nordfjordeid. Eid Elektro er ei suksesshistorie av dei sjeldne. Sidan oppstarten i 1981 har bedrifta no vakse til nær 70 tilsette, og rundar i år 90 mill NOK i omsetnad. Dei leverer no avanserte elektroprodukt til ein stor regional og nasjonal marknad - og er mellom anna størst i Noreg på styringstavler til veg- og jernbanetunellar.

Eid Elektro har kort sagt vakse til å bli ei hjørnesteinsbedrift i Eid, der både bedrifta og eigarane også er særs aktive i ulike typar utviklingsarbeid i lokalsamfunnet. Her er mi helsingstale i høve dagens bygg-opning!

---

Statsråd, inviterte gjester, leiing og tilsette på Eid Elektro, familie og alle andre frammøtte: Gratulerer med dagen!

Enno snakkar mange i bygda vår om dei "gode gamle dagane" i næringslivet på Eid. Då aktiviteten på store produksjonsbedrifter som slakteriet, meieret og Frislid konfeksjon var på det høgaste. Det var tider det!, seier vi enno i dag.

Og det var det. Utan tvil. Eid har hatt hjørnesteinsbedrifter med gode arbeidsplassar for mange som er vekk - eller sterkt nedskalert - i dag.

Men tenk likevel over følgande: På det meste - på 1970/80-talet - hadde slaktehuset på Eid drygt 80 fast tilsette. Meieriet kanskje om lag halvparten. Dei siste åra før nedlegginga langt færre enn det på begge bedrifter.

I dag - i 2015 - er det i elektro- og automasjonsmiljøet på Eid samla opp imot 200 arbeidsplassar. I Eid Elektro åleine er det nær 70 tilsette - brorparten lokalisert her. Halvparten er nye arbeidsplassar dei siste fem åra.

Denne veka kom nyhenda om at Lefdal Mine Datacenter etter mange års intenst arbeid startar opp. Det er den største bedriftsetableringa i vårt nærområde nokonsinne - med eit tresifra tal nye arbeidsplassar allereie i fyrste byggesteg.

Og i løpet av månaden som kjem startar byggearbeidet opp på nye Moengården Vest - med mellom anna Eid Elektro på laget. I følge utbyggjarane vil nye Moengården skape opp mot 80 nye arbeidsplassar. Det er åleine om lag like mange som det var på slaktehuset på Eid på det meste!

Så kjære forsamling: Vi skal hugse - og gle oss over historia som ligg bak oss.

Men: Vi skal også gle oss over notida. Eid er i kommune i vekst og utvikling. Dei neste to åra skal det investerast for over 1 milliard kroner i vår kommune - privat og offentleg - og det blir skapt hundrevis av nye arbeidsplassar. Vi er rett og slett inne i ei tid vi aldri har sett maken til. Det er no det skjer.

Og den optimismen, gløden og satsingsviljen vi no opplever i næringslivet i Eid - det er sjølve omdreiningspunktet.

Eid Elektro er ei av bedriftene som har leia an i den utviklinga. Eg vil nytte høvet her i dag til å takke dykk Eid Elektro for den innsatsen de har lagt ned siste åra for vekst og utvikling i Eid. De har lukkast med å få sjølve bedrifta til å vekse - gjennom tydelege strategiar, å satse på ungdom under utdanning, evne til å sjå dei lange linene i samfunnet rundt dykk og gripe nye sjansar når dei kjem - og bygge breie nettverk langt utover våre kommunegrenser.

Resultatet av det ser vi alle her i dag.

Men i tillegg vil eg rette ei særskilt takk til Tore Hjelle og Ove Kjøllesdal som bedriftseigarar for at de har hatt eit engasjement dei siste åra som går langt ut over eiga bedrift.

De har - på vegne av bedrifta eller som enkeltpersonar - engasjert dykk i å sikre framtida til Eid vidaregåande skule - som med si elektroutdanning er heilt avgjerande for den veksten i bransjen vi no ser. 

De har vore sterkt delaktige i å dra i gang nye satsingar som Nordfjord Vekst og Energikompetansesenteret, engasjert dykk i politikk og samfunnsutvikling, i store og små hendingar som er med å gjere Eid til ein betre stad å bu og leve livet sitt. Slik det må vere dersom de og andre bedrifter skal vekse og utvikle seg vidare.

Dei verdiane de skaper, blir pløgd rett inn i vårt eige lokalsamfunn - til beste for oss alle. 

Det vil eg rette ei stor takk til dykk for - på ein velfortent festdag for Eid Elektro. 

Gratulerer med dagen - og lukke til med ei elektrisk framtid!

Alfred Bjørlo, ordførar i Eid

Næringsminister Monica Mæland, som sto for den offisielle opninga av nybygget

Tore Hjelle - eigar og teknisk leiar i Eid Elektro

Ove Kjøllesdal, eigar og dagleg leiar i Eid Elektro

Ove Bjørlo, rektor ved Eid vidaregaånde skule

Lefdal Mine Datacenter: 10 ting å lære

I dag kom nyhenda om byggestart for Lefdal Mine Datacenter: Eit storskala grønt datasenter i Lefdal Gruve i Nordfjord - med lokale investorar som hovudeigarar og teknologi-gigantane IBM og Rittal på laget. Allereie i august 2016 står første del av anlegget klart, med 250 mill NOK investert. 

Her er mi liste over 10 ting å lære av historia om Lefdal Mine Datacentre - for alle som brenn for næringsutvikling, nyskaping og det grøne skiftet.

Reis på festival!

Seksualisert vold er eit samfunnsproblem. Festivalar er det ikkje. På NRK radio og nett 21. julikjem kriminolog Ragnhild Bjørnebekk med heilt uhyrlige påstander om "festivalar som ein arena for overgrep" med "seksualisert innhald frå scena", illustrert med eit foto av Malakoff Rockfestival.

Ut frå all mi røynsle er biletet kriminolog Bjørnebekk dreg opp ein så grov skivebom som det kan bli - og fell under eit kvart minstemål for vitskapleg metodebruk. Mi oppmoding til ungdom over heile landet er den stikk motsette av Bjørnebekk si: Reis på festival! 

Foto: Malakoff Rockfestival/Jeanette Løvoll

Velkomen til Malakoff!

Det er ei stor glede å ønskje velkomen til rocke-eventyr på Nordfjordeid sommaren 2015: Velkomen til Malakoff!

Foto tatt ved inngangen til Malakoff Rockfestival fredag morgon kl 0930:
Sola skin - teltkøen er allereie over 100 meter lang, og folk storkosar seg!

Tale ved avdukinga av byste over Oliver Langeland

Bysta av Oliver Langeland, laga av skulptør Frode Lillesund. Til venstre: Frode Fagerli og leiar i
Langelands-komiteen John Olav Vereide. Til høgre: Oberstløytnant Gudmund I. Haugen, tidl. sjef HV10.

Dagen i dag har vore ein spesiell dag på Nordfjordeid. 

Eit heilt folkehav har vore med på avdukinga av ei byste over Major Oliver Langeland. Han var fødd på Nordfjordeid i 1887 og bygde opp og var sjef for den største milorg-avdelinga i Noreg under andre verdskrigen Oslo-Milorg (1942-44). Det er ei byste Forsvaret og det offisielle Noreg på nasjonalt nivå har sagt nei til å vere med på å finansiere - til og med nei til å vere til stades på avdukinga av.

Vekeplan veke 20-21/2015

Ei flott helg i Eid er snart over - der vi har sett både bakover i historia og inn i framtida.

Fredag markerte vi tradisjonen tru Frigjeringsdagen 8. mai i Eid på den gamle Eksersisplassen, med kransenedlegging på minnesmerket over Nordfjordingar som vart drepne i andre verdskrigen, Sørgende Mor. Samtidig markerte vi Den Internasjonale Røde Kors-dagen med besøk av Visepresident Hanne-Marie Heggedal i Norges Røde Kors og avduking av ein raud Røde Kors-benk utanfor Gamlebanken i Nordfjordeid sentrum.

Vekeplan veke 19/2015

Veka vi har bak oss, har stått i fjordhestens teikn på Eid. I år gjekk hingsteutstillinga - for ein gongs skuld - føre seg i strålande vårveir - med hingsteparaden gjennom Nordfjordeid sentrum laurdag føremiddag som eitt av høgdepunkta. Den flotte fjordhesten vår går ei lys framtid i møte - det er eg sikker på!

1. mai: Frå raud til grøn festdag

1. mai er arbeidsfolkets dag - gratulerer!

Ein av dei viktigaste kampsakene i vår tid må vere korleis vi skal skape dei gode, trygge og miljømessig bærekraftige arbeidsplassane for folk flest som vi skal leve av i framtida - når vi no går inn i ei svær omstilling gradvis bort frå det oljedominerte næringslivet Noreg har hatt siste åra.

Vekeplan veke 18/2015

Ei aktiv helg i Eid er over! Meir enn 500 born mellom sju og 14 år har vore samla til "Eid Cup" i fotball - med mykje moro to dagar til ende i og på banene bak Eid Idrettshus.

Og i Operahuset Nordfjord var det i går kveld stappfullt hus på ein av dei mektigaste konsertane eg har sett nokon sinne: Beethovens 9. symfoni med fullt symfoniorkester, fire framifrå solistar og eit kor på nesten 100 songarar - korav 70 ungdommar som går musikklinja på Firda vidaregåande skule. Ei stor oppleving!

Vårt Sogn og Fjordane: Nei til gruveavfall i fjordane

Noreg er eitt av berre fire land i verda som enno tillet noko så gammaldags og "bakstreversk" som å tøme avfall frå gruvedrift ut i sjøen. Sist veke vedtok Regjeringa å tillate dette også i ein nasjonal laksefjord i Sogn og Fjordane med rike naturverdiar: Førdefjorden. 

Dersom ikkje  galskapen blir stoppa, kan det bli fylt så mykje som 250 millionar tonn gruveavfall ut i fjorden i løpet av dei næraste 30-50 åra. Og det er med dette sett ein standard for kor slappe miljøkrav ein kan stille til gruvedrift også andre stader i landet: Ingen fjord er no i prinsippet trygg.

Reaksjonane etter avgjerda om sjødeponi i Førdefjorden har vore svært sterke over heile landet. Her kan du lese eit innlegg om saka skrive av Venstre sin fylkesleiar i Sogn og Fjordane, Gunhild Berge Stang, og meg. 

Vekeplan veke 15-17/2015

Dagene og vekene flyg - mykje nytt og spennande skjer for Eid sin del (berre vent utover våren..), og for min del har også andre hendingar som Venstres landsmøte tatt mykje tid. Her har eg vore så heldig å få leie arbeidet med å stake ut ein ny, samla politikk for "Grøn Vekst": Det nye grøne næringslivet vi skal bygge opp i åra framover over heile landet. Dette har vore særs inspirerande, og gjett mykje "påfyll" som eg også tek med heim i det lokale arbeidet.

På talastolen på Venstres landsmøte om "Grøn vekst"

Vil du avtale ein prat med meg i nær framtid, er denne veka vanskeleg, men komande veke mykje betre. Ta kontakt, så ser vi kva vi får til. Det er også hyggeleg/nyttig om du følgjer meg på mi opne ordførar-Facebookside (trykk "likar") og følgjer Eid kommune si offisielle Facebook-side.

Apell på "Bondefrukost" ved Stortinget, 8/4-15.

Innlegget under er apellen eg heldt  på "Bondefrukost" på Eidsvolls plass utanfor Stortinget onsdag 8. april 2015 - eit arrangement i regi av Noregs Bondelag. Utfordringa eg fekk var å kome med eit blikk på kvifor "Noreg treng bonden" - sett frå min ståstad som Venstre-ordførar i Eid. Sjå heile programmet for Bondefrukosten her 

Vekeplan veke 13-14/2015

På torsdag vedtok Formannskapet i Eid å legge ny arealplan for Eid kommune ut på 2. gongs høyring, etter ein særs grundig og god høyringsprosess av fyrsteutkastet. Alt tyder på at vi får ein ny arealplan som gir oss det grunnlaget vi treng for å utvikle kommunen vidare: Nye bustad- og næringsareal, friare råderett og nye mulegheiter for mange grunneigarar som ynskjer å utvikle sin eigedom - og vi har sikra dyrka mark som er nødvendig for den livskraftige og veksande landbruksnæringa i Eid. Utan tvil ei av dei viktigaste og største sakene i denne kommunestyreperioden!

Vil du avtale ein prat med meg komande veke, er fredag beste dagen. Ta kontakt, så ser vi kva vi får til denne eller andre dagar. Det er også hyggeleg/nyttig om du følgjer meg på mi opne ordførar-Facebookside (trykk "likar") og følgjer Eid kommune si offisielle Facebook-side.

Vekeplan veke 10-12/2015

Fredag kveld var det premiere på "Spelemann på taket", årets skulemusikal på Eid vidaregåande skule.  På scena sto 35 ungdommar i alderen 16 til 18 år - endå fleire var med i produksjonen på andre måtar - med å lage scenedesign, rekvisittar, lyd/lys, marknadsføring, servicefunksjonar etc.

Det var ei rett og slett uforgløymeleg forestilling! Enorme skodespelarprestasjonar, perfekt timing på koreografi, skodespel og sceneskift. Latter og gråt om kvarandre i den sterke historia om eit lite jødisk samfunn som strevar med å overleve i eit fiendtleg verd. Ei historie vi trudde var fortid - men som plutseleg er meir tidsaktuell enn nokon gong i mi levetid.

Det ein har fått til på Eid vidaregåande skule med dei årlege skulemusikalane for heilt "vanleg" ungdom på "vanlege" utdanningsløp både på studiespesialiserande og yrkesfag er heilt unikt. Eg er heilt sikker på at det å legge til rette for kultur og kreative fag i skulen er bra også for dei øvrige skuleprestasjonane - og ikkje minst for sjølvtillit, livsglede og meistringsevne vidare i livet for alle som er med. Dette er "den gode skulen" i praksis!

Vekeplan veke 9/2015

Vinterferien er vel overstått, og vi går for alvor mot vår og lysare tider! Fredag fekk Eid ei særs inspirerande melding då Statistisk Sentralbyrå la fram den offisielle folketalsstatistikken for 2014: Folketalet vaks med 61 personar i fjor - til 5.987. Det er det høgaste folketalet målt i Eid nokon gong, og den største veksten på eitt år sidan 1992. Skal 2015 bli året då Eid når 6.000 innbyggjarar?

Vekeplan veke 7 (og 8)/2015

Travel, men hyggeleg og oppløftande helg er ferdig.

Først: Fylkesårsmøte i Sogn og Fjordane Venstre på Sandane fredag- søndag. Venstre i Sogn og Fjordane er eit partilag i vekst - spenn klar til å gå til val til hausten med flinke og motiverte kandidatar fylket rundt.

Deretter: I ettermiddag har det vore felles UKM-mønstring for Eid, Stryn og Hornindal i Operahuset Nordfjord. Eg blir glad og får ny energi av å sjå så mange drivande flinke born og ungdommar med enorm spennvidde i kunstneriske talent samla på ein stad! Over 50 innslag på scene og utstillingsområde - frå dubstep-trommer til harpe, frå treskjering og maling til klassisk ballett. Ein sann fryd!

Oppspilt ordførar saman med to av deltakarane på UKM:
Stand up-komikar Iver Flyum Bjørlo og den rampete Lurvefaksen

Skåret i gleda i helga er at ferjesambandet E39 Lote-Anda for fyste gong på aldri så lenge i går vart stengt ned ein heil dag på grunn av ruskete ver - rett etter at ferjeselskapet har sett inn ei ny ferje med dårlegare manøvreringsevne på sambandet. Dette er ikkje haldbart - her må vi setje alle krefter inn på å rydde opp i dagane og vekene som kjem.

Vekeplan veke 6/2015

Ei strålande vinterhelg er over - med rikelege høve til å vere i aktivitet for liten og stor.

I dag (søndag) var det aktivitetsdag i regi av Barnas Turlag på Tua i Stigedalen. Samstundes var det perfekte tilhøve og mykje folk også på den andre store vinter-utfartsstaden i Eid, Harpefossen. Og ikkje nok med det: I Eid Idrettshus synte i ettermiddag 150 unge turnarar fram kva dei har lært i løpet av året, i Eid IL Turn si tradisjonsrike nyttårsoppvising.

Barn og unge i Eid har rett og slett eineståande høve til å leve eit aktivt liv. Det er det viktig at vi som vaksne legg til rette for at dei skal kunne nytte seg av.

Belzec - den ultimate vondskap

I går, 27. januar, var det den internasjonale Holocaust-dagen.

På denne datoen - for 70 år sidan - vart nazistane sin dødsleir Auschwitz-Birkenau i Polen frigjort. Då hadde minst 1,1 million menneske blitt drepne i Auschwitz, i eit planlagt folkemord forankra i forrykt politisk ideologi, der mellom anna jødane skulle ryddast ut av jordas overflate.

Historia om Auschwitch er relativt godt dokumentert - mellom anna fordi mange nok overlevde Auschwitch til at det var rikeleg med augevitne som i ettertid kunne fortelje om grusomheitane i leiren. Leiren vart også opna for publikum som museum allereie få år etter krigen.

Likevel: Frå Auschwitz finst det overlevande. Tidsvitne. Nokon som kan fortelje korleis det var.

Slik er det ikkje frå den konsentrasjonsleiren eg vitja i oktober 2014: Belzec.

Vekeplan veke 5/2015

Verdsøkonomien er inne i svært turbulente tider, med mellom anna dramatiske prisvall på olje dei siste månadene. Det rammar Noreg på ein annan måte enn mange andre vestlege land, sidan vi er eitt av få land i den vestlege verda som baserer mykje av vår velstand på eksport av olje og gass. Fallande oljepris betyr dermed tapte inntekter på kort sikt - men kan samtidig gi startskotet til ei heilt nødvendig omlegging av norsk økonomi, samt betre rammevilkår for den delen av industrien vår som ikkje er "oljeavhengig".

Uansett: Vi står føre store omstillingar i åra som kjem - det vil berøre heile næringslivet vårt, og alle lokalsamfunn. Difor inviterer eg meg no på besøk til ca 20 av dei største bedriftene i Eid i løpet av januar/februar og ei rekke andre viktige aktørar i lokalsamfunnet (bankar, store statlege arbeidsplassar etc) for å "ta temperaturen" på utfordringane dei ser i tida framover, og diskutere kva vi kan gjere frå kommunen si side for å spele på lag med vårt lokale næringsliv. Eg hadde det fyrste besøket fredag sist veke, og vil ta slike besøk fortløpande i vekene framover.

Vil du avtale ein prat med meg komande veke, er fredag den beste dagen. Ta kontakt, så ser vi kva vi får til. Det er også hyggeleg/nyttig om du følgjer meg på mi opne ordførar-Facebookside (trykk "likar") og følgjer Eid kommune si offisielle Facebook-side.

Ha ei fin veke!

Vekeplan veke 4/2015

Skule, miljø og kommunereform. Det er stikkord for min del for veka vi no går inn i - veke 4 i 2015. Tysdag er det samling med tema "Den gode skuleeigar" i Førde, onsdag skal eg møte ungdomsskuleelevar på Eid for å snakke om yrkesval og torsdag er det møte i Formannskapet med både kommunereform og grøn finansforvalting som tema.

Vil du avtale ein prat med meg denne veka, er onsdag eller fredag dei beste dagane. Ta kontakt, så ser vi kva vi får til. Det er også hyggeleg/nyttig om flest mulig følgjer meg på mi opne ordførar-Facebookside (trykk "likar") og følgjer Eid kommune si offisielle Facebook-side.

Ha ei fin veke!

Vekeplan veke 3/2015

"Nina" kom - men ikkje til oss. Ta ein kikk på biletet under: Det syner dei enorme naturkreftene som var i sving då ekstremvêret "Nina" traff norskekysten laurdag ettermiddag - og korleis vi i Nordfjord tilfeldigvis denne gongen låg i "stormens auge".

Klipp frå nettstaden "Windyty" laurdag 10/1 kl 15

Vekeplan veke 2/2015

Godt nytt år! Eitt av mine nyttårsforsett er å kome tilbake "på sporet" med å legge ut vekeplan ved starten av kvar veke. 

Vi går eit spennande år i møte. I Eid har vi uvanleg mange store utbyggings- og utviklingsprosjekt på gang, og vi har ny rådmann på plass no frå årsskiftet. Og så går vi sjølvsagt inn i eit valår - der vi i Eid også er så heldige å få prøve ut valdeltaking for 16- og 17-åringar som ei av 20 kommuner.